دؤشمه، جاده ای کهن تا شهرهای آن سوی دریاچه ارومیه

دؤشمه، جاده ای کهن تا شهرهای آن سوی دریاچه ارومیه

پیش تر در گزارشی با عنوان دؤشمه، یادگاری از مسافران جزایر ارومیه، از پدیدار شدن جاده ای کهن سنگ فرش نوشته بودیم که در پی خشک شدن دریاچه ارومیه در نزدیکی روستای تبت نمایان شده است. راهی که اهالی به آن دؤشمه می گویند و یادگار مسافرینی است که از دو قرن قبل در این مسیر رفت و آمد می کردند.

در تحقیقات میدانی اما اطلاعات جدیدی به دست آمده است. اطلاعاتی که نشان می دهد دؤشمه از یکسو تا دورترین جزیره، یعنی جزیره اسلامی و از سوی دیگر تا ساحل دریاچه ارومیه در میاندوآب و بناب ادامه داشت.

شواهد بسیاری نشان می دهد دریاچه ارومیه قریب به دو قرن قبل سال های مدیدی را در کم آبی به سر برده و این جاده که با سنگ های آهکی مفروش شده ده ها سال برای رفت و آمد بازرگانان و کوچ ایلات و عشایر مورد استفاده قرار گرفته است.

یکی از قدیمی ترین موارد این استفاده که در تاریخ ثبت شده کوچ عشایری از ارومیه به میاندوآب در سال ۱۸۰۰ میلادی است.

تاجران و کسبه ارومیه ای که عمدتا از ایل افشار بودند نیز از این راه برای عرضه کالای خود و تقاضای متاع مورد نظر در بازار میاندوآب و بناب و جزیره اسلامی بهره می بردند.

چهارشنبه هر هفته به مناسبت رسیدن کاروان بازرگانان ارومیه ای هفته بازاری به نام “افشار گلدی” (افشار آمد) در میاندوآب بر پا می شد که وجه تسمیه آن به سفر همین بازرگانان اشاره داشت.

تغییرات اقلیمی و افزایش میزان بارندگی این جاده را رفته رفته به زیر آب فرو برد. یکی از اهالی روستای تبت که اکنون ۶۰ سال دارد می گوید “پدر بزرگم نقل می کرد قریب به ۱۲۰ سال قبل دریاچه پیش روی کرد و تا نزدیکی خانه های روستا رسید. مردم هفته ها هر روز به ساحل دریاچه می رفتند و شیون کنان و دعاگویان به دهل می کوبیدند. پس از مدتی آب عقب نشینی کرد اما جاده همچنان زیر اب باقی ماند”

اکنون با خشک شدن آب بخش های بیشتری از این جاده تاریخی در میان گل و لای و رسوبات دریاچه ارومیه نمایان شده است.

بدین ترتیب طول این جاده، قدمت آن و مدت زمان نسبتا طولانی که مورد استفاده مسافران قرار گرفته سندی است که نشان می دهد آغاز پر آبی دریاچه قبل از خشکی اخیر، به حدود ۱۲۰ سال گذشته باز می گردد و پیش از آن به مدت بیش از یک قرن در کم آبی مطلق به سر می برده است.

انتهای پیام/