پایگاه خبری تحلیلی ندای ارومیـه

ساعت سه امروز عصر به وقت تهران قرارداد ۵ ملیارد دلاری توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی ایران با توتال فرانسه و سی ان پی سی چین امضا خواهد شد.

به کلام ساده و مختصر در این قرارداد سهم شرکت توتال ۵۰.۱ درصد، سهم شرکت چینی ۱۹.۹ درصد و سهم پتروپارس ایران تنها ۱۹.۹ درصد است. این قرارداد کعه بر اساس قراردادهای جدید نفتی با عنوان IPC, Iran Petroleum Contacts بسته شده در دوره گذشته وزارت آقای زنگنه برای جذاب کردن قراردادها با شرکت های خارجی طرح ریزی شده است.

قراردادهای نفتی ایران در طی تاریخ صنعت نفت ایران سه دسته بوده اند:قرارداد امتیازی:

اولین قراردادها در دوره مظفرالدین شاه که به شرکت های خارجی اجازه بهره برداری طولانی مدت می داد و کارفرما تنها درصد اندکی را به ایران می داد. نمونه: فرارداد ۶۰ ساله دارسی که سهم ایران تنها ۱۶ درصد بود و یا قرارداد مشابه رضا شاه با سهم ۲۰ درصدی ایران که منجر به قیام ها برای ملی شدن صنعت نفت شد

قرارداد مشارکتی:

مشابه قراردهای امتیازی است که پس از کودتای ۲۸ مرداد امضا می شود. مراحل اکتشاف و استخراخ و فروش برعهده شرکت خارجی است. دوره های این قرارداد کوتاه تر و بین ۲۵ تا ۴۰ سال بود. قرارداد بیع متقابل:

قراردادی دو جانبه که در سالهای میانی بعد از انقلاب اسلامی رایج شد. شرکت توسعه دهنده هیچ گونه مالکیت میدانی نداشت. حقوق و تعهدات فروش تجهیزات و تکتولوژِی در قرارداد اولیه منظور می گشت. یک معامله دو جانبه خریدار-فروشنده

قراردادهای جدید دوره زنگنه موسوم به IPC:

اکتشاف توسعه بهره برداری و فروش و مالکیت مخازن به مدت ۲۵ سال به عهده طرف خارجی و بیش از ۵۰ درصد محصول از آن شرکت های خارجی حواهد بود. ایران برای افزایش یا کاهش برداشت باید از طرف خارجی اجازه بگیرد.

این قراردادها در اوایل دولت یازدهم زیر نظر کمیته ای به ریاست مهدی حسینی و اعضای نامعلوم طرح ریزی شد. در طراحی این قراردادها شرکت های خارجی Repsol، Total,BP و دو شرکت خصوصی انگلیسی حضور داشتند. بسیاری از منتقدان گفته اند این مدل قراردادی پشت صحنه برجام برای امتیاز دهی به شرکت های اروپایی برای امضای برجام بوده است.

امروز ساعت ۳ عصر اولین قرارداد نفتی ایران با شرکت توتال و شرکت چینی برای توسعه میدان یازده امضا خواهد شد در حالی که سهم ایران از این میدان برای ۲۵ سال تنها ۱۹.۹ درصد خواهد بود.

*دکتر هاتف خالدی

انتهای پیام/